Büyükşehir’den Çankaya Otoparkı açıklaması: “Yeniden inşası mümkün değil!”

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak’taki Çankaya Katlı Otopark ve Alışveriş Merkezi’nin güçlendirilmesi seçeneğinin teknik ve ekonomik açıdan sürdürülebilir bulunmadığını açıkladı. Belediye, yapı için yürütülen kapsamlı fizibilite ve mühendislik çalışmalarının ardından yıkım kararının kamu kaynaklarının etkin kullanımı ilkesi doğrultusunda alındığını bildirdi.

Belediyeden yapılan açıklamada, 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak tespit edilen binanın yıkımı yerine güçlendirme alternatifinin değerlendirilmesi için son bir yıl boyunca çalışmalar yürütüldüğü belirtildi. Ancak yapılan performans analizleri ve mali değerlendirmeler sonucunda güçlendirme maliyetinin yeni yapım maliyetinin yüzde 60’ına ulaştığı, bu oranın ise ekonomik kabul sınırı olan yüzde 40’ı aştığı ifade edildi.

Açıklamada, mühendislik incelemelerinde binanın taşıyıcı sisteminde ciddi düzensizlikler tespit edildiği, kolonların aynı yönde sıralanmasının yapıda rijitlik zayıflığına neden olduğu aktarıldı. Bu nedenle yapılacak güçlendirme işleminin hem yapının işlevselliğini azaltacağı hem de ekonomik olmaktan çıkacağı belirtildi.

PLAN KARARI DA GÜÇLENDİRMEYE İZİN VERMİYOR

Çankaya Katlı Otoparkı’nın bulunduğu alanın, Agora ve çevresini kapsayan koruma amaçlı imar planlarında “Arkeoloji ve Tarih Parkı” olarak belirlendiğine dikkat çekilen açıklamada, bu bölgede ne yeni otopark inşası ne de mevcut yapının güçlendirilmesinin plan kararlarıyla uyumlu olmadığı vurgulandı.

ALTERNATİF ÇÖZÜM: RİNG SİSTEMİ

Belediye, yıkımın ardından ortaya çıkacak otopark ihtiyacına yönelik çözüm kapsamında, Kahramanlar Katlı Otoparkı ve Eşrefpaşa Katlı Otoparkı arasında ring sistemi kurulacağını duyurdu. Söz konusu sistemin yalnızca otopark kullanıcılarına hizmet vereceği, iki otopark arasındaki mesafenin yaklaşık 3 kilometre, yolculuk süresinin ise 15 dakika olacağı belirtildi.

Ayrıca Konak–Alsancak bölgesinde İZELMAN A.Ş. tarafından işletilen mevcut otoparkların da bu iki tesis arasında destekleyici kapasite olarak kullanılacağı, böylece trafik ve otopark yoğunluğunun azaltılmasının hedeflendiği kaydedildi.

Açıklamanın tamamı şu şekilde:

“Çankaya Katlı Otopark ve Alışveriş Merkezi binası, 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak tespit edilmiştir. Kamuoyundan gelen talepler doğrultusunda binanın yıkımı yerine güçlendirme alternatifinin değerlendirilebilmesi amacıyla son bir yıl içinde kapsamlı çalışmalar yürütülmüştür. Geçen süre içerisinde fizibilite çalışmaları gerçekleştirilmiş, altyapı bilgileri temin edilmiş ve yapının güçlendirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışmalara eş zamanlı olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Ziraat Bankası’nın muvafakatleri temin edilmiş, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararları doğrultusunda gerekli sondaj ve incelemelere ilişkin izin süreçleri tamamlanmış, ilgili Daire Başkanlıkları arasında protokol taslakları ve mali ön onay işlemleri yürütülmüştür.

Yapıya ilişkin son bir yılda yürütülen idari, mali ve teknik işlemler kapsamında, kamu kaynaklarının etkin kullanımı ilkesi doğrultusunda güçlendirme seçeneği yeniden değerlendirilmiştir. Bu süreçte, performans analizleri, güçlendirme projeleri ve uygulama aşamasına ilişkin fizibilite çalışmaları yapılmış; artan inşaat maliyetleri ve enflasyon koşulları nedeniyle daha önce yapılan mali hesapların güncelliğini yitirdiği belirlenmiştir.

Mühendislik ön incelemelerinde, mevcut taşıyıcı sistemde, binanın kolonlarının aynı yönde (tek doğrultuda) sıralanmış olması, düşey yüklerin ve deprem kuvvetlerinin aktarımında belirli bir hat üzerinde yoğunlaşmasına neden olduğu görülmüştür. Bu durum yapıda düzensizlik (rijitlik düzensizliği) oluşturmakta ve sistemin genelinde bir zayıflık meydana getirmektedir. Bu nedenle, kolonların mantolanması ve perde ilavesi ile güçlendirebileceği düşünülmüştür. Yapılan ön tasarımda, otopark olarak kullanılan yapının işlevselliği değerlendirilmiş; uygulama sonrası mevcut kapasitenin azalması nedeniyle işletme ve erişim açısından kullanım verimliliğinin düşeceği ve uygulamanın ekonomik olmaktan çıkacağı öngörülmüştür.

Ayrıca, güçlendirme sonrası yapının bodrum ve zemin katındaki depo ve dükkan olarak kullanılan bağımsız bölümlerin de etkileneceği düşünülmüştür.

Bu değerlendirmeler sonucunda, önerilen güçlendirme ve genel onarım maliyetinin yeni yapım maliyetine oranının yaklaşık yüzde 60 seviyesine ulaştığı, ülkemizde geçerli uygulama kriterleri ve Bakanlık görüşlerine göre güçlendirme maliyetinin ekonomik olarak kabul edilebilir sınır olan yüzde 40 oranını geçtiği belirlenmiştir. Ayrıca, yapılması muhtemel temel ve zemin iyileştirme çalışmalarının bu oranı daha da artıracağı öngörülmektedir. Yapının mevcut durumu, önerilen müdahalelerin yapı bütünlüğü ve kullanım işlevi üzerindeki olumsuz etkileri ile birlikte değerlendirildiğinde, güçlendirme seçeneğinin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmadığı ve bu nedenle kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı açısından uygun bulunmadığı kanaatine varılmıştır.

Plan kararlarına göre de güçlendirme çalışması mümkün değil!

Çankaya Katlı Otoparkı’nın bulunduğu alan, Agora ve çevresini içeren koruma amaçlı imar planlarında ‘Arkeoloji ve Tarih Parkı’ olarak belirlenmiştir. Agora ve çevresi 1. Derece ve 3. Derece arkeolojik sit alanlarını kapsamaktadır. Bölgenin tarihi ve kültürel mirasını yaşatmak üzere plan bütünlüğü içerisinde kararlar oluşturulmuştur. Bu kapsamda, ‘Arkeoloji ve Tarih Parkı’ olarak belirlenen bölgede yer alan Çankaya Katlı Otoparkı’nın, mevcut plan kararları ve bütünlüğü yönünden yıkılıp yeniden ‘Katlı Otopark’ olarak yapılması mümkün olmamakla birlikte güçlendirme yapılması da plan kararıyla çelişmektedir.

Bu veriler ışığında özetlemek gerekirse;

Sistemsel sorunlar ve taşıdığı riskler itibariyle binanın güçlendirme çalışmasıyla dahi güvenli bir hale getirilmesi mümkün görünmemektedir.

Güçlendirme yapılsa bile yapılan müdahaleler sonrası bina işlevselliğini kaybedecektir.

Güçlendirme maliyetinin yeni yapım maliyetinin yüzde 60 seviyesine ulaşması nedeniyle bu seçenek ekonomik olarak da kabul edilebilir sınırı aşmaktadır.

Tüm bunların ötesinde imar planlarında ‘Arkeoloji ve Tarih Parkı’ olarak belirlenen bu alanda ne güçlendirme ne de yeniden yapım gibi bir faaliyetin söz konusu edilmesi mümkün değildir.

Sonuç olarak;

Çankaya Katlı Otoparkı’nın yıkılması halinde İzmir Ulaşım Ana Planı ve Otopark Eylem Planı’nda öngörülen çözüm, mevcut otoparkların daha verimli kullanılması ve kapasite artırımıdır. Hazırlanan alternatif plan çerçevesinde Kahramanlar Katlı Otoparkı ve Eşrefpaşa Katlı Otoparkı arasında yalnızca otopark kullanıcılarına özel bir ring sistemi kurulması planlanmaktadır. İki otopark arası mesafe: yaklaşık 3 km, yolculuk süresi 15 dakikadır. Ayrıca Konak Alsancak bölgesinde İzelman AŞ tarafından işletilen otopark alanları yer almakta olup bu süreçte onların da bu iki otopark alanını desteklemek için kullanılması düşünülecektir. Çankaya Otoparkı kullanıcılarının Kahramanlar ve Eşrefpaşa otoparklarına yönlendirilmesi ve ring sistemi kurularak desteklenmesinin İzmir trafiğine olumlu bir etki yaratacağı öngörülmektedir.”