Ercan’ın ‘Boşaltın’ Uyarısına Sözbilir’den Sert Tepki: "Bu Açıklamalar CİMER’lik!”

Prof. Dr. Hasan Sözbilir

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, DEÜ Bilim Kafe’de “Deprem ve İzmir” adlı söyleşi gerçekleştirdi.

‘CİMER’LİK’

Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, İzmir’de Tire, Ödemiş, Torbalı, Bornova, Bayraklı, Çiğli, Mavişehir, Menemen, İnciraltı, Bostanlı ve Alaybey gibi sulak ve gevşek zeminli bölgelerde çok katlı binaların risk taşıdığını belirtmişti.

Bilimsel verileri olmadan “boşaltın” uyarılarında bulunan açıklamalara tepki gösteren Sözbilir, “Konusu deprem olmayan insanlar, ‘şöyle olacak, böyle olacak’ diyor. Televizyona çıkıp akşama kadar konuşup insanları bilgilendirecek zamanımız yok. ‘Karşıyaka’yı boşaltın, Yamanlar’a çıkın’ diyor. Neden boşaltalım? Yapı stokunun nasıl etkileneceğini ortaya koymalıyız. Bilimsel verileri olmayan insanların konuşmaması lazım. O tür bir insanın böyle bir ortamda konuşma şansı yok. Mahalle ismi vererek ‘boşaltın’ demek bilim dünyamızda yok. Yapılaşma anlamında mutlaka her parametreyi topladığımızda elde ettiğimiz verilerle konuşmalıyız. Onun dışındaki her şey CİMER’lik” dedi.

İZMİR DEPREM MASTER PLANI AÇIKLANACAK

İzmir’in deprem master planının revize edilerek yeniden açıklanacağını dile getiren Hasan Sözbilir, “Bu sene deprem seviyemiz hangi noktada sorusu çıktı. İzmir’in artısı var. İzmir’de yakın zamanda master planı açıklanacak. En son master planı 2000 yılında hazırlanmıştı. Var olan master planı işe yaramıyor. 1999 yılında sadece İzmir Fayı vardı. İzmir Fayı 6,5 büyüklüğünde deprem üretirse ne olur gibi bir sentez yapılmıştı. O projenin eksiği var. 1999 yılına kadar biz yeri tanımadan bina yapıyorduk. Son 25 yılda İzmir’de çok fazla jeolojik etüt yapıldı” ifadelerine yer verdi.

İZMİR’DE 21 FAY VAR

İzmir’de karada 21 fay olduğuna dikkat çeken Sözbilir, “Bornova, Karşıyaka, Seferihisar’da yapı konusunda çalışmalar yapılıyor. Yüzde 60 civarında depreme dayanıklı olmayan yapı stokuna sahibiz. Bergama Fayı kırılırsa İzmir’e bir şey olmaz, Bergama’yı vurur. İzmir’in kara kısmında 17 aktif, 4 tane aktifliği kanıtlanmamış toplam 21 fay hattı var. Denizde de bir o kadar fayımız var” dedi.

25 BİN CANLI HAYATINI KAYBEDER

İzmir için en riskli fayın İzmir Fayı olduğunu söyleyen Sözbilir, “Bütün Körfez’in bu fayın kucağında. Böyle bir riske en az 25 bin canlı hayatını kaybedebilir. Fay en son 1688 yılında deprem üretti. Tuzla Fayı’nın deprem üretme zamanı geldi. Menemen, Güzelhisar, Gülbahçe Seferihisar, Bergama faylarındaki deprem riski taşıyor” dedi.

İZMİR’DE EN SAĞLAM BÖLGE!

İzmir’deki sağlam bölgelere ve soru üzerine ev alınabilecek yerleri açıklayan Sözbilir, “O bölgenin imar haritalarına bakılmalı. Mikro bölgeleme sonucundaki veriler bana nerelerin sağlam olduğunu söyler. Ege Koop ve bütün Evkalar sağlam. Belediyelerden de bilgi alınabilir. Üniversiteler bilgi almak için en sağlam adreslerdir. Bana bazen gece yarısı mesaj geliyor. Konum atıyorlar. ‘Evim sağlam mı hocam, bakın’ diyorlar. Ben de bakıyorum” şeklinde konuştu.

İZMİR’İN FAYLARI UZUN SÜREDİR STRES BİRİKTİRİYOR

Hasan Sözbilir açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi:

“Deprem konusu her zaman güncel bir konu. Son yıllarda can ve mal kaybı olunca ülkemizde yeni bir dönem başladı. Türkiye ölçeğinde deprem olduğunda 1975 ile 1999 arasında yapılan binalarda yıkım fazla oluyor. 1999’dan sonra çok fazla deprem yaşadık. En son 2019 Bina Yönetmeliği vardı. Bu senenin sonunda Türkiye’de yeni Bina Yönetmeliği yayımlanabilir. Kentsel dönüşüm ilk başladığında gecekondu yıkıp bina yapma mantığı vardı. Daha sonra kentsel dönüşümün doğal afet eksenli olması gerektiği ortaya çıktı. 1992’de Türkiye Fay Haritası yayınlandı. 2013’te yeniden yayınlandı ve 485 fay sayısı çıktı. 2013’ün verisiyle depreme hazırlanıyoruz. Ancak 2025 yılındayız. Fay sayımız arttı. Bu yılın sonunda yetkililer güncel verileri açıklayacak. Türkiye’de 30’a yakın yerde deprem üretme zamanı gelen yer var. Bir tanesi İzmir. Bizim faylar, İzmir insanı gibi uzun süre stres biriktiriyor. İzmir’de fayları anlamaya çalışan fazla insan yok.”