İTB YK Başkan Yardımcısı Bülent Uçak: " 3 sezondur yerli ve yurtdışı pamuk fiyatları aleyhimize seyrediyor."

İzmir Ticaret Borsası (İTB) Nisan ayı olağan meclis toplantısı Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer başkanlığında yapıldı.

Toplantıya İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ercan Korkmaz ve meclis üyeleri iştirak etti.

TUNCER: ENFLASYON ENDİŞELERİ ÖN PLANDA

Meclis Başkanı Tuncer, yaptığı konuşmada dünyadaki gelişmelerden bahsederek “Dünya ekonomisinde hareketli günlerin ve ticaret savaşlarının yaşandığı dinamik bir ayı daha geride bıraktık. Küresel piyasalar belirsizliklerle doldu ve uluslararası ticaret beklentileri öngörülemez hale geldi. Küresel tedarik zinciri sorunları ve enflasyon endişeleri ön planda. Dünya Ticaret Örgütü’ne göre küresel ticaret, gümrük tarifelerdeki artış ve artan ticaret politikası belirsizliğinden kaynaklanan ters rüzgarlarla karşı karşıya. Dünya mal ticareti hacminin bu yıl yüzde 0,2 oranında düşmesi öngörülüyor.

Amerika birleşik devletlerinin şu anda askıya alınmış olan karşılıklı tarifelerin uygulanması durumunda ticareti hacminin ek olarak 0,6 puan daha azalacağı tahmin ediliyor. Tüm olası riskler bir araya getirildiğinde ise söz konusu düşüşün 2025 yılında yüzde 1,5 olacağı öngörülüyor.

Bununla beraber, 2026 yılında sadece yüzde 2,5'lik bir toparlanma bekleniyor. Türkiye’nin bu belirsizliklerle yüklü ortamda, adımlarını planlı ve stratejik olarak atması hepimiz için çok önemli” dedi.

Tuncer zirai don nedeniyle sorunlar yaşayan çiftçilere değinerek “Nisan ayında yaşanan aşırı hava olayları ve buna bağlı olarak ülke genelinde yaşanan don edeniyle başta kayısı, üzüm ve kiraz olmak üzere birçok ihracat ürünümüz büyük oranda zarar gördü” dedi ve ilgili kurumların çiftçiye destekte bulunması gerektiğini vurguladı.

Tuncer ayrıca Kurban Bayramı için yeterli hayvan stokunun olduğunu söyledi.

İTB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ercan Korkmaz konuşmasında, son günlerde ekonomide yaşanan gelişmelere dair değerlendirmede bulundu. Korkmaz, Merkez Bankası’nın faizi artırmasına ilişkin “Ekonomide de bir kez daha sallantılı bir süreçten geçiyoruz. İnişe geçen faizler ibreyi yeniden yukarı çevirdi. Bu durum, zaten zor olan finansmana erişim ve yatırım yapma süreçlerini neredeyse imkânsız hale getiriyor” dedi.

KORKMAZ: "ZİRAİ DON FELAKETİ, TARIMSAL ÜRETİMDE CİDDİ HASARA YOL AÇTI”

Korkmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanımız Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu Oda ve Borsa Başkanları ile yapmış olduğu toplantılardan sonra yaşanan sıkıntıları net olarak ortaya koydu.

Toplantılarda 3 ana sorun öne çıktı;

-Finansmana erişimde yaşanan zorluklar,

-Zirai don felaketi,

-Artan girdi maliyetlerinin özellikle emek yoğun sektörlerde yol açtığı problemler.

Evet; finansmana erişim sıkıntısı toplantılarda en çok dile getirilen konu. Ekonomimizin daha güçlü ve sürdürülebilir bir zeminde büyümesi için reel sektörün finansmana erişimi kolaylaştırılmalı ve finansman maliyetleri mutlaka düşürülmeli. Zirai don felaketi, tarımsal üretimde ciddi hasara yol açtı.

Bu noktada doğru hasar tespiti ve hasarın karşılanması ile ödemelerin zamanında yapılması çok önemli. Üretimin devamlılığı için üreticilerimizin desteklenmesi, devletin bu zor durumda olan çiftçilerimizin yanında olması hayat memat meselesi.”

Rekabet gücünün kaybedilmesinden söz eden Korkmaz, “Ekonomi alanında yaşanan bir diğer sorun da emek yoğun sektörler rekabet gücünü kaybetme tehlikesi... İhracat pazarlarımızı korumakta büyük zorluk yaşıyoruz. Başta tekstil ve hazır giyim olmak üzere emek yoğun sektörlere ek destekler verilmesi de Türkiye’deki Oda ve Borsaların en acil beklentileri arasında yer alıyor. Bu sorunların bir an önce çözülmesi, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde alın teri ile çalışan milyonlarca insana verilebilecek en büyük armağan olacaktır” ifadelerini kullandı.

“2025, TARIM AÇISINDAN EN ZORLU DÖNEMLERDEN BİRİ”

Korkmaz, tarımda yaşanan sorunlara dikkat çekerek “2025 yılı ülkemiz tarımı açısından son yılların en zorlu dönemlerinden biri olmaya aday. Her geçen yıl etkisini daha fazla hissettiren iklim değişikliği, olağandışı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artırarak tarımsal üretimi derinden etkiliyor. Özellikle Şubat, Mart ve Nisan aylarında art arda yaşanan zirai don olayları, birçok ürün grubunda ciddi verim kayıplarına yol açmıştır.

Ayrıca, iklim değişikliğiyle mücadele ve uyum sürecinde;

-Erken uyarı sistemlerinin yaygınlaştırılması,

-Tarımsal sigorta bilincinin artırılması

-Ve don riski yüksek bölgelerde üretim planlamalarının yeniden değerlendirilmesi gibi önleyici adımların büyük önem taşıdığını da ifade etmek isterim” diye konuştu.

UÇAK: BUNLAR İYİ GÜNLERİMİZ

İTB YK Başkan Yardımcısı Bülent Uçak mecliste söz alarak şunları söyledi:

“2024-2025 yılı pamuk sezonunu sonlarına yaklaşıyoruz. 2025 pamuk ekimlerine kısmen başlandı. Geride kalan birkaç yıl ile birlikte pazar payı, maliyet yükselmesi çiftçinin önünü göremediği bir tablo. 3 sezondur yerli ve yurtdışı pamuk fiyatları aleyhimize seyrediyor.

Bunlar iyi günlerimiz. 2023 sezonu başından aradaki fark yüzde 23’lere ulaştığında buna tanıklık ettik. Fiyat endeskssizliğinin olduğu bir süreçte çiftçi tarımı nasıl sürdürecek? Enflasyon, tüm sektörü olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Uluslararası rekabet gücümüzü kaybediyoruz, geriye düşüyoruz. Pamuk sektörü zarardan başka bir şey kazanmadı. 2023 19.1 TL; içinde bulunduğumuz sezonda 23.3 TL satış yapmıştı. Üretimin sürdürülebilirliği için maliyetlerin düzeltilmesi fiyat belirlenmesi için önemli. Üretici üstündeki baskı artıyor. Gelecek sezondaki pamuktaki düşüş hem üretici hem ihracatçı açısından zor.”

“İHRACAT RAKAMLARI SON İKİ YILDA DÜŞÜŞ EĞİLİMİNDE”

Uçak, hammadde ihtiyacını karşılamakta zorlanan tekstil ve konfeksiyon sektörünün de aynı zorlukları yaşadığını söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Dış ticaret fazlalığı veren hazır giyim sektörü de zor zamanlardan geçiyor. Hazır giyim ihracatı 2024’te 17 milyar dolarlık değer ile 2023’e göre yüzde 6 oranında düştü. İhracat rakamları son iki yılda düşüş eğiliminde. Enerji, işçilik ve finansman artışları sektörü olumsuz etkiliyor. Başta Mısır ve diğer ülkeler olmak üzere sektör diğer ülkelere gidiyor. Tekstil sektörümüzün de rekabet gücünü geri kazanması için zaman kaybedilmemeli.

Sanayicinin ihtiyacı olan kaliteli hammadde için standartlar yükseltilmeli. Tohumdan hasada kadar üretme şekilleri kaliteli olmalı ve düzenlemeler yapılmalı. Hem rekabeti hem ekosistemi korumak açısından önemli.

Süregelen fiyat konusunda üreticimizi ferahlatacak gelişmeler için çalışıyoruz ve süreci takip ediyoruz. Hammadde açısından dışa bağımlılık söz konusu olmamalıdır.”

ŞEN: BU BENİM KRİZİM DEĞİL, EKONOMİK KRİZ DEĞİL

İTB üyesi Özhan Şen, kürsüye çıkarak siyasi gelişmelerin ekonomiye yansımasına isyan etti. Şen, “Ülkedeki siyasi belirsizlikler, çekişmeler, üzüyor, yıpratıyor. Ülkemiz para biriktiriyor, bir şeyler yapıyor enflasyonu düzeltmeye çalışıyor. Siyasi olayların ekonomiye bu kadar etki etmemesi gerekiyor. Bizler üretiyoruz, işçiler, çiftçiler üretiyor. Benim krizimim değil, ekonomik kriz değil. Bu resmen siyasi savaş, oyunun içindeyiz. Çalışıyoruz sonra bir bakıyorsun dolar düşüyor. Çalışırken ben batıyorum, sen de buna aracı oluyorsun, ülkenin siyasi durumunun ekonomiye yansıması nedeniyle. Allah sonumuzu hayır etsin” dedi.

“TARIM BAKANLIĞINDA NEDEN YOKUZ?”

Şen, Tarım Bakanlığında yapılan görüşmelerde çiftçinin, ziraat odalarının ve kooperatiflerin olmamasından şikayet ederek “Tarım Bakanlığında konudan uzak insanlarla karşılaşabiliyorsunuz. Birileri bizim ekmeğimizle rahat rahat oynayabiliyor, bizim için karar verebiliyor. Tarım Bakanlığının içinde biz neden yokuz? Sen neden yoksun? Olmamız gerekir, üreticinin sözü olmalı. Kooperatifler, Ziraat odaları da olmalı. Pamuk ile alınacak kararı… İTB olarak neden bana sorulmuyor? Pamuğun merkezi İzmir iken ege bölgesiyken neden bize sorulmuyor, kararlar veriliyor. Pamuk, milyonlarca insanı ilgilendiren bir şey. 100 bin kişi var bizde tekstilde çalışan. İncir işçisi bizim zamanımızda tekstile gidip çalışırdı, incir işçisi azalmıştı. Şimdi tersine döndü, tekstilde işçi kalmadı” diye konuştu.